ریشههای عمیق در خاک زاگرس
کشتی در دورود، ریشه در سنتهای باستانی زورخانهای دارد. عبدالحسین فعلی، زاده روستای دریژان دورود، که مربی غلامرضا تختی بود، با تکنیکهای سنتی مانند “پاچرخ” و “گرفتن دست و پا”، نام لرستان را در اوایل قرن چهاردهم شمسی بر سر زبانها انداخت. برادرش، غلامحسین فعلی، نیز با قهرمانیهای ملی، دورود را به عنوان یکی از مهدهای کشتی پهلوانی معرفی کرد. این سنت، فراتر از رقابت فیزیکی، بر پایه اخلاقیاتی چون “پای درآوردن” – کمک به حریف افتاده – بنا شده بود. در دهه ۱۳۱۰، با ورود کشتی آزاد و فرنگی توسط نظامیان، دورود به مرکزی برای برگزاری مسابقات محلی تبدیل شد و زورخانههای خاکی، صحنه دلاوریهای محلی بودند.
دوران طلایی: دهه ۶۰، اوج غیرت پهلوانی
دهه ۱۳۶۰، نقطه اوج کشتی لرستان بود. تیم دورود در سال ۱۳۶۱ با قهرمانی در جام همبستگی، افتخاری ماندگار آفرید. کشتیگیرانی چون حمیدرضا خامسی (نقره وزن ۵۵ کیلوگرم) و سامان نوروزی (برنز ۹۶ کیلوگرم) استعدادهای محلی را به سطح ملی رساندند. در آن ایام، لرستان به “مهد پهلوانان” معروف شد و دورود، با تکنیکهای پیشرفتهای مانند “تکپا” و “دور کمر”، رقبا را مغلوب میکرد. اما کمبود امکانات، این شکوفایی را به “خواب زمستانی” کشاند.
وضعیت کنونی: چالشها و درخششهای ۱۴۰۳-۱۴۰۴
امروز، کشتی دورود با وجود چالشهایی چون کمبود بودجه و مهاجرت استعدادها، همچنان درخششهایی دارد. افتتاح خانه کشتی دورود در سالهای اخیر، بستری برای تمرینات فریاستایل و گرکو-رومن فراهم کرده. در مسابقات کشتی آزاد بزرگسالان لرستان، تیم دورود قهرمان شد و نشان داد که ژنهای قهرمانی هنوز زنده است.
در لیگ کشتی نوجوانان کشور (دور نخست، میزبانی دلفان، بروجرد و دورود)، تیم دورود با پیروزی مقتدرانه بر رقبا، به عنوان تیم اول گروه هفت به دور دوم صعود کرد. همچنین، در مسابقات استعدادهای برتر کشتی فرنگی لرستان (شهریور ۱۴۰۴)، دورود با ۱۳۱ امتیاز سوم شد، پس از دلفان و خرمآباد.
در مسابقات خردسالان دورود (مرداد ۱۴۰۴)، بیش از ۱۱۰ کشتیگیر شرکت کردند و چهرههایی چون امیررضا کرمی در وزن ۸۰ کیلوگرم مدال طلا را کسب کردند.
نقل قول از پیشکسوت: در جلسهای با پیشکسوتان دورود (شهریور ۱۴۰۴)، یکی از آنها گفت: “کشتی ما فقط مدال نیست؛ فرهنگی است که جوانان را از انزوا نجات میدهد.” این دیدگاه، در پستهای شبکههای اجتماعی نیز بازتاب یافته، جایی که کاربرانی چون رضا فاطمی از “فتح جهان توسط لرها” در کشتی سخن میگویند.
با این حال، چالشها جدی است. هیئت کشتی دورود از طریق فعالیتهای محلی تلاش میکند، اما نیاز به سرمایهگذاری بیشتر در زیرساختها احساس میشود. در نیمهنهایی لیگ محلی (دی ۱۴۰۳)، چهار تیم برتر مشخص شدند، که نشاندهنده پتانسیل پایه است.
ضرورت پهلوانی برای نسل جوان: پلی به سوی تعالی روحی
در جهانی که جوانان دورود با بیکاری، اعتیاد و فشارهای دیجیتال روبرو هستند، کشتی میتواند antidote باشد. این رشته، با تأکید بر “جوانمردی و ایثار”، نه تنها بدن را قوی میکند، بلکه روح را میسازد. همانطور که در بیانیه فعالان لرستان آمده، استان باید “مهد ورزشهای پهلوانی جهان” شود.
تحلیل: آمار نشان میدهد لرستان در کشتی فرنگی پرچمدار است، با میانگین سنی پایین تیم ملی (۲۲ سال) و حضور پررنگ از محلههای دورود و خرمآباد. بازگشت به گود، میتواند همبستگی اجتماعی را تقویت کند و جوانان را از “غرق شدن در فضای مجازی” نجات دهد. حمایت از پیشکسوتان و برگزاری رویدادهای بیشتر، کلیدی است.
دعوت به بازگشت
کشتی دورود، از تندیسهای باستانی غار کلماکره تا مدالهای ۱۴۰۴، داستانی از استقامت است. این گزارش، فراخوانی است برای مسئولان و جامعه: سرمایهگذاری کنید تا نسل جدید، با غیرت پهلوانی، آیندهای استوار بسازد. دورود منتظر است – گود آماده، پهلوانان کجایند؟